TOPRAK ÖRNEKLERİ VE TOPRAK ANALİZLERİ

TOPRAK ÖRNEKLERİ VE TOPRAK ANALİZLERİ

Toprak analizlerinin amacı, toprakta mevcut bitkiye yarayışlı besin maddesi miktarlarını bularak o topraklarda yetiştirilecek bitkilerin isteği olan gübre cins ve miktarını ortaya koymaktır. Toprak analizleri, yetiştiricilere hangi gübreyi ne kadar, ne zaman ve hangi oranda kullanacaklarını konusunda yol gösterir.

Tarlanın bir kısmı düz, bir kısmı eğimli, bir kısmı çorak diğer kısmı nispeten daha verimli olabilir. Eğer aynı tarlanın içinde böyle farklı yerler varsa bu alanlardan da ayrı ayrı toprak örneği alınmalıdır.

NERELERDEN TOPRAK ÖRNEĞİ ALAMAYIZ?

Harman yeri, önceden gübre yığılı yerler, hayvan yatmış yerler, sap köklerin yakıldığı yerler, hayvan gübresinin önceden bulunduğu yerler, tarlanın tümsek veya su biriken çukur yerleri, dere-orman-su arkı yollara yakın arazi kısımları, sıraya ekim yapılan yerlerde sıra üzerinden ve binalara yakın kısımlardan toprak örneği alınmaz.

TOPRAK ÖRNEĞİ NASIL ALINIR

1. Toprak örneği alımında önce arazinin farklılıkları belirlenmelidir. Eğim, toprak rengi, toprak tipi, yükseklik, taban suyunun durumu gibi arazideki farklılıklar dikkate alınarak, her farklı bölgeden ayrı örnek alınmalıdır.

2. Eğer arazi homojen ise 20 da araziden 1 örnek alınması yeterli olabilir. Bunun için rastgele zig zaglar çizerek veya bir plan dahilinde arazi büyüklüğüne göre 5-10 nokta işaretlenir ve buralardan burgu veya bel yardımı ile 0-3 0 ve 30-60 cm derinliklerden toprak örnekleri alınır.

3. Eğer bel ile toprak örneği alınacaksa işaretlenen noktalarda toprak 60 cm derinliğe kadar V şeklinde açılır ve V nin yüzeyinden 2-3 cm kalınlığındaki bir tabaka 0-30 ve 30-60 cm derinliklerden ayrı ayrı alınır.

Burgu veya bel ile toprak örneği alımı

4. Her bir derinlikten alman örnekler kendi aralarında iyice karıştırılarak içinden 1-2 kg toprak alınır

kurutulduktan sonra laboratuara gönderilir.

Çıkan sonuçlara göre toprağın pH değeri, yapısı,bünyesi, içerdiği ve içermediği element durumu

belirlenir ve gereken uygulamalar yapılır.

TUZLULUK VE ALKALİLİK

Toprak verimliliğinin kısmen ya da tamamen kaybolmasına yol açan kök bölgesinde fazla miktarda tuz birikimi yaygın bir olaydır. Toprak tuzluluğu sorunları kurak, yarı-kurak bölgelerde özellikle deniz suyu girişiminin olduğu kıyısal bölgelerde yoğun bir şekilde oluşmaktadır. Ayrıca yüksek taban suları da tuzlulaşmaya sebep olmaktadır.Tuzlu topraklarda genellikle kalsiyum sülfat, sodyum klorür, sodyum sülfat gibi tuzların birikimi fazladır.Tuzluluğa sebep olan etmenler aşağıda sıralanmıştır:

1) Kurak ve yarı kurak iklimin yılın uzunca bir kısmında etkili olduğu iklim koşulları

2) Yüksek taban suyu, aşırı sulama, acı su, deniz suyu istilaları

3) Yanlış arazi kullanımı, hatalı sulama işlemleri

4) Alçak araziler

5) Zaman faktörü

6) Kayaların ve minerallerin kimyasal ayrışması sırasında tuzların oluşması

7) Deniz diplerinde oluşan veya yeryüzünde bulunan tepeler, dağlarda mevcut tortul kayalar

Alkali topraklar suda çözünebilir sodyum tuzları içerirler. Bu topraklar geçirimsiz üst toprak katmanlarının oluşumuna neden olmaktadır. Tuzlu toprakların kısmen yıkanarak toprakta sodyum iyonlarının birikmesi alkaliliği meydana getirir. Topraktaki yüksek alkalilik bitki gelişimini engeller veya su alimim engelleyecek şekilde fiziksel koşulların bozulmasına neden olur.

Alkalilik, laboratuar analizlerinde pH değeri 8.5dan yüksek olduğu durumlarda söz konusudur: pH nm 8.5 dan az olması tuzluluğu, 8.5 dan fazla olması alkaliliği gösterir. pH değerinin 8.5 olması ise hem alkali hem de tuzlu toprakları işaret eder.

TUZLU TOPRAKLARIN ISLAHI VE TOPRAK ISLAH YÖNTEMLERİ

1) FİZİKSEL ISLAH

Derin sürüm, alttan toprak işleme, kumlama ve profilin alt üst edilmesidir. Derin sürüm için yaklaşık 40-150 cm sürüm derinliği belirtilmiştir. Yapılan bir araştırmada toprakta derin sürüm (yaklaşık 50-70 cm), kumlama (500-700 ton/ha) ile birlikte yapıldığında ve bunu yoğun yıkama takip ettiğinde arazinin tamamen pslah edildiğini ortaya koymuştur.

2) BİYOLOJİK ISLAH

Toprakta mevcut yaşayan ve ölü organizmalar toprak ıslahında önemli yer tutar. (Bitkiler, ölü yaprak çürüntüleri, hayvan artıkları, mikroorganizmalar) Bitkiler gölgelendirme etkileriyle toprak yüzeyinden olan buharlaşmayı azaltarak suyun yüzeye doğru hareketiyle oluşan yüzeyde tuz oluşumunu yavaşlatırlar.

3) KİMYASAL ISLAH

Tuzlu-alkali toprakların ıslahında kullanılan ıslah ediciler toprağın genetik tipine ve kimyasal özelliklerine bağlı olup üç gruba ayrılır;

a) Kalsiyum klorür, jips gibi çözünebilir kalsiyum tuzları (Granüler jips 5-40 ton/ha)

b) Kireçtaşı gibi yavaş çözünen kalsiyum bileşikleri (Ahır gübresi ile birlikte)

c) Kükürt içeren tüm ıslah ediciler (sülfirik asitler, demir sülfatlar, aliminyum sülfatlar ekimden hemen önce toprağa karıştırılır ve ardından yoğun yıkama yapılır.)

4) HİDROTEKNİK ISLAH

Yıkama ile tuzlu toprakların ıslahında drenajla birlikte uygulandığında kök bölgesinde zehirli tuzların birikmesini önlemektedir.

5) ELEKTRO ISLAH

Elektrik akımı ile ıslahı içerir.